Tijdens de Maand van de Filosofie 2020 vragen we ons af: wat is de status van waarheid, hoe komt waarheid tot stand, en is de waarheid voor iedereen hetzelfde? Wat kunnen filosofen ons leren over een constructieve en effectieve omgang met het begrip waarheid?
De waarheid staat onder druk. Nepnieuws en misleidende Facebook-campagnes bedreigen wereldwijd democratische processen; bevolkingsgroepen worden tegen elkaar opgezet. De geloofwaardigheid van de wetenschap is niet meer vanzelfsprekend, kennis over klimaatverandering en vaccinatieprogramma’s wordt openlijk in twijfel getrokken. Filosofen stellen al sinds de Klassieke Oudheid de vraag wat waarheid is. Verankerde waarheden werden onderuitgehaald, het bestaan van een absolute waarheid werd in twijfel getrokken. Er kwam ruimte voor nieuwe perspectieven. Tegelijkertijd schuilt hierin een gevaar: als je niet meer met elkaar kunt afspreken wat waar is en iedereen zich terugtrekt in zijn eigen bubbel, is geen gesprek meer mogelijk.
Alicja Gescinska, de schrijver van het essay voor de Maand van de Filosofie 2020, wordt voor Donner geïnterviewd door Marcel Möring. Eerder maakte de schrijver en filosoof Gescinska een portret van Möring voor haar tv programma Wanderlust.
Haar essay verschijnt onder de titel Kinderen van Apate – Over leugens en waarachtigheid, aansluitend bij het thema van de Maand: Het uur van de waarheid.
illustratie Janus: Andrey Kokorin
Alicja Gescinska (1981) is een Pools-Belgische filosoof. Zij schrijft maandelijks voor Filosofie Magazine en publiceerde onlangs haar jongste boek Intussen komen mensen om. Voor haar is filosofie de kunst van de twijfel, niet in het minst van de zelftwijfel. In 2020 schrijft zij het essay voor de Maand van de Filosofie. Hierin beschrijft ze haar zorgen over het huidige politieke en maatschappelijke debat. Deze richten zich niet zozeer op de onwaarheid van beweringen, maar op hun leugenachtigheid.
Het Essay van de Maand van de Filosofie is -zo lang de voorraad strekt- verkrijgbaar voor slechts 4,95
Patrick is het Kinderboek van de Maand van de Filosofie 2020. Annelies Verbeke schreef hiermee haar eerste kinderboek. Een mooie en gelaagde novelle over waarheid en verzinsels, en de raakvlakken tussen beide.
Katinka logeert in de vakantie bij haar opa. Daar zijn twee buurkinderen die ze graag wil leren kennen. Morgen gaan ze samen spelen. Misschien kunnen ze vrienden worden? Katinka’s verwachtingen zijn hooggespannen. Ze besluit niet alles over zichzelf te vertellen. Niet wat er op haar vorige school is gebeurd, en dat ze naar een andere school gaat, bijvoorbeeld. Maar over Patrick, de aap die ze als huisdier heeft, vertelt ze wel. Het is een schot in de roos: ze heeft de aandacht van de buurkinderen meteen te pakken.
De Socratesbeker wordt ieder jaar uitgereikt aan de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek.
Voor het eerst wint een Vlaamse filosoof de Socratesbeker. Op zondagavond 21 juni 2020 maakte de jury de winnaar bekend: Donald Loose met zijn boek Over vriendschap. De praktische filosofie van Kant. Donald Loose is emeritus bijzonder hoogleraar wijsbegeerte (Erasmus Universiteit Rotterdam en Tilburg University). Debatcentrum SPUI25 verzorgde de uitreiking geheel digitaal.